લાઈફ સફારી~૭ : અચાનક આટલી પાબંદીઓ કેમ લાગી ?

લાઈફ સફારી-૭, પેજ ૩, વુમન્સ ગાર્ડિયન 

***

સોનું , આજ થી તારે બહાર રમવા જવાનું બંધ. ઘરકામ ને ભણવામાં જીવ લગાવ. હવે તું મોટી થઇ." - દીકરી ને કેમ કરી ને સમજાવવું,  શું સમજાવવું  અને આ કલયુગ માં હવે એને કેમ કરી ને સાચવવી એ ચિંતામાં મમ્મીએ  દીકરી ને રાતો રાત મોટી બનાવી દીધી!

" મોમ, આજે મારી બેડમિન્ટન ટુર્નામેન્ટ છે. હું ટોપ ફાઈવમાં સિલેક્ટ થઇ છું, પ્લીઝ લેટ મી ગો!" - એક તો તબિયત ખરાબ ને ઉપરથી મમ્મીની જોહુકમી, જાણે આજે આખી કાયનાત નારાજ છે બિચારી નવી સવી મોટી થઇ ગયેલી સોનું ઉપર!
"ના,જરાય નહિ. હવે આ બધી ટુર્નામેન્ટ ને એવું બધું બંધ. સ્કુલ ને ટ્યુશન સિવાય ઘર ની બહાર નથી જવાનું. અને જો કંટાળો આવે તો ઘરકામ કરવાનું." - મમ્મી આજે કેમ આમ હિટલરી બીહેવ કરે છે એ બિચારી સોનું ને કોણ સમજાવે?
"મોમ, હું બાજુમાં કિટ્ટીને ઘેર જાઉં? " - લગભગ રડમસ થઇ ગયેલી સોનું ને અકળામણ વધી. પોતે અચાનક આમ કેમ મોટી થઇ ગઈ ને આટલી બધી પાબંદીઓ કેમ લાગી ગઈ એ નાનીસી સોનું માટે નવું હતું. હમણાં થોડા દિવસ થી એને કમર અને પેટમાં બહુ દુખતું હતું, પણ મમ્મી ડોક્ટર પાસે ના જ લઇ ગઈ.
ગઈ કાલે તો લોહી પણ નીકળ્યું. અને મમ્મીને કીધુ તો મમ્મી કેવી અકળાઈ ગઈ. ચોક્કસ મેં જ કઈ ખોટું કે ખરાબ કર્યું હશે. મમ્મી પણ હવે કેવી ધમકાવે છે મને , જાણે મેં કઈ... અને એક ડૂસકું નીકળી ગયું...
"કિટ્ટી ના ઘેર હવેથી રમવા નથી જવાનું. કિટ્ટીને રમવું હોય તો આવે આપણા ઘેર. ચંદાના ઘેર જવું હોય તો જા." - રાતોરાત જે બહેનપણીઓના ભાઈ હોય, એ મમ્મીના હીટ લીસ્ટ માં આવી ગઈ!
"મમ્મી કિટ્ટી ના ઘેર ના જવાય અને ચંદા ના ઘેર જવાય એવું કેમ? "- મમ્મી નું આ બ્રાન્ડ ન્યુ લોજીક સમજવા સોનું કદાચ બૌ નાની હતી ક્યાંક તો મમ્મી ની સમજાવટ બૌ ટૂંકી હતી.
" તને ના સમજાય, કિટ્ટી ને ભાઈ છે, હવે તારે બોયસથી દુર રહેવાનું, સમજી? હવે તું મોટી થઇ." - મમ્મીએ  ગોળગોળ સમજાવીને સોનુંનું મગજ ચકરાવે ચઢાવી દીધું.

***

"વીનું, સ્મિતાને સમજાવી દેજે કે એના ઘેર જે ચાલતું હોય તે, આપણા ઘેર આમ નહિ ચાલે!"- હજુ તો વિનય ઘરમાં પગ મુકે એ પહેલા મમ્મીના આજતક ન્યુઝ ચાલુ થઇ ગયા અને આજની તાઝા ખબર છે સ્મિતા નું કોઈ નવું પરાક્રમ.
" મમ્મી શું થયું? હવે સિમ્મી એ શું કર્યું? "- વીનું ગભરાયો!
" જો આપણું તો મરજાદી કુટુંબ, લાલજીની રોજ સેવા થાય ને એ પાળે નહિ તો મારા માથે પાપ ચઢે ! સમજાવી દેજે એને, કે ૭ દિવસ તો પાળવું જ પડશે! રાતે હું કાથીની પથારી કરી આપીશ, એના પર જ ઊંઘવાનું, એના આ ૭- ૮- દિવસ ના કપડા જુદા રાખવાના, અને આ કપડા જાતે જ ધોવાના, એના વાસણો જુદા રાખવાના અને કોઈને અડવાનું નઈ!" – વીનું વિચારી રહ્યો -સિમ્મી ઉર્ફે સ્મિતા ને જો આ લીસ્ટ પોતે ગણાવે તો ઝાંસી ની રાણી તો શું લડી હતી, એનાથી મોટી લડાઈ છેડાઈ જાય..
"મમ્મી, તને તો ખબર છે, સિમ્મી નોકરી કરે છે, આ બધું કેમ ફાવે એમાં? હવે જમાનો બદલાયો છે.." - વીનું હજી વાક્ય પુરુ કરે એ પહેલા તો મમ્મી નું સાસુપણું ત્રાટક્યું ....
"હા , લગ્ન થયા એટલે હવે તારા માટે બધાને બદલાવાનું ? જમાનો બદલાઈ ગયો હશે, પણ ધર્મ અને ભગવાનની ભક્તિ તો શાશ્વત છે! એની સાથે તું પણ પાપનો ભાગીદાર ના બન એને છાવરી ને! તારી મોટી ભાભી-સ્નેહા નથી પાળતી? જો સ્નેહા બધું પાળી શકે તો તારી સિમ્મી કાચની ઢીંગલી છે? "
"લે આ સિમ્મી પણ આવી ગઈ, એને જ કહી દે જે કહેવું હોય એ!"- સિમ્મી જોબ પર થી આવતાની સાથે જ સાસુમાં કી અદાલત માં હાજર થઇ!
"મમ્મીજી, શું થયું ? " - આખા દિવસની થાકેલીને પરસેવે રેબઝેબ સિમ્મી, ઘરમાં આવતા જ સમજી ગઈ કે કયો કેસ ચાલે છે!
" સવારે જે મેં તને સમજાવેલું એજ વીનું ને કહું છું! તું તો અમારી વાત સાંભળે નહિ, એટલે વીનું ને સમજાવું છું. " - મમ્મીજી નો કટાક્ષ ક્યાંક ઊંડે ઉતારી ગયો સિમ્મી ને.
" મમ્મી , આ પીરીયડસ માં ૭ દિવસ પાળવાનું, કોઈ ને નઈ અડવાનું, રસોડે નઈ જવાનું એની પાછળ સાયન્ટીફીક રીઝન છે, જેને આપણે જ રીતી રીવાજ માં ઢાળી દીધા છે અને... "
" બેટા આ સાયન્સ ના પુંછડા અને લેક્ચર તમારે કોલેજ માં જ મૂકી ને આવવા. અહી ઘરમાં એજ થશે જે પહેલેથી થાય છે!" - અજીબ કોર્ટ છે આ જ્યાં સફાઈ રજુ કરવાની કે પ્રતિ દલીલ કરવાની પરવાનગી પણ નથી, સાંભળવાનો છે માત્ર ચુકાદો!
" સોરી મમ્મીજી, જે વસ્તુ ખોટી છે એ મારાથી નહિ થાય! રસોડે નહિ અડવાનું, પણ વાસણ ને કપડા કરવાના , જેમાં છેલ્લે મમ્મીજી કે ભાભી સહેજ પાણી છાંટી દે એટલે બધું મારા અડવાથી અભાડાયેલું શુદ્ધ થઇ જાય! આ કેવો આરામ – જેમાં રસોઈ ના થાય પણ કપડા- વાસણ તો કરવા પડે? અને સૌથી હોરિબલ એ છે કે હું સેનેટરી પેડ વાપરું તો પણ તમારી પરંપરા અને નિયમો ખરડાય છે! આઈ જસ્ટ કાન્ટ યુઝ ક્લોથ, ઇટ સ્પ્રેડસ ઇન્ફેક્શન! અને જે દિવસો માં કમર તુટતી હોય, પગ દુખતા હોય, કાથી પર સુવાનું એન્ડ ઓલ!મારાથી નહિ થાય."
મમ્મી અને સિમ્મી ની પ્રશ્નાર્થ ભરી નજરો વીનું ને અકળાવી રહી.
દિલ અને દિમાગ એક અવાજે સંમત હતા સિમ્મી સાથે પણ.. નિયમો , ધર્મ , ભક્તિ, પાળવાનું ને એવું બધું ...
"સિમ્મી , ટ્રાય તો કર! મમ્મી અને ભાભીથી થાય તો તારાથી કેમ ના થાય?" - વીનું અટકતા, કચવાતા બોલ્યો...

અને સીમ્મીની આંખો બોલી રહી એ શબ્દો જે બોલવાની એની જીભને પરવાનગી નથી!

***

સદીયો અને દાયકાઓ પૂર્વે આપણા બુદ્ધિમાન, દુરંદેશી પૂર્વજોએ જે રૂઢી અને રીવાજ બનાવ્યા એ જે-તે સમયની જરૂરિયાત હતી!  
સમય બદલાય, એ સાથે બદલાય એજ ધર્મ અને પ્રથા ટકી રહે છે, નહિ તો એ તૂટે એ જ હિતાવહ છે!
મેન્સીસ , પીરીયડસ , ઋતુ સ્ત્રાવ ને એવું બધું ...
કેટલી ભારતીય માં પોતાની દીકરી ને સમજાવે છે વૈજ્ઞાનિક ઢબે?
જે  સમયમાં દીકરી પોતાના માનસિક અને શારીરિક ફેરફારોથી કન્ફ્યુઝ્ડ છે ત્યારે એના પર પાબંદીઓ લાદવી કેટલી વ્યાજબી છે? 
આ પાબંદીઓ લાદવાની જગ્યાએ જો એને સાચી સમજણ, સાચા સમયે આપાય તો કદાચ એને સમય પહેલા મોટી બનતા અટકાવી શકાય!
સ્ત્રી શરીરમાં એક પ્રોસેસ જે દર મહિને થાય છે, જેને ઋતુ ચક્ર કે મેન્સીસ કહે છે. એ જ કદાચ સ્ત્રીને એક નવા જીવ ને જન્મ આપવા સક્ષમ બનાવે છે, ભગવાનની કક્ષાએ પહોંચાડે છે. આ એ દિવસો છે જયારે સ્ત્રી ભગવાન ની સૌથી નજીક છે, પવિત્ર છે!
તો આ દિવસો માં કેવી આભડછેડ ?
"વ્હાય ડોન્ટ યુ અન્ડરસ્ટેન્ડ ?...  ઈટ્સ નોટ અ સીન . પિરિઅડ. "